Medicinska nutritivna terapija (MNT) je skup nutritivnih postupaka kojima se neka bolest u kojoj je nepravilna ishrana osvnovni ili doprinosni uzrok, leči ili ublažava. U bolestima usled nepravilne ishrane medicinska nutritivna terapija je vodeći terapijski činalac za izlečenje ili dobru kontrolu bolesti. Ukoliko bolest ne može da se kontroliše samo MNT mogu se dodati lekovi te treba da postoji dobra stručna saradnja dijetoterapeuta, drugih lekara i farmaceuta.
Medicinska nutritivna prevencija (MNP) je skup nutritivnih postupaka kojima se može smanjiti rizik za nastajanje bolesti povezanih sa nepravilnom ishranom.
Medicinsku nutritivnu terapiju i medicinsku nutritivnu prevenciju sporovodi dijetoteraput. Prema pravlniku o specijalizacijama i subspecijalizacijama Republike Srbije dijetoterapeut je lekar subspecijalista dijetoterapije/subspecijalista ishrane zdravih i bolesnih ljudi.
U svakodnevnom govoru za nutritivnu terapiju određene bolesti (najčešće prekomerne telesne mase i gojaznosti) koristi se izraz dijeta koja potiče od engleske reči diet što znači ishrana.
DIJETA
Ishrana je učestala tema razgovora među ljudima zbog značajnog uticaja određenog načina ishrana na zdravlje i rizika za pojavu mnogobrojnih bolesti. Dijeta je najčešći izraz koji se koristi u svakodnevnom razgovoru o ishrani i odnosi na redukcionu dijetu odnosno ishranu za smanjenje telesne mase. Diet je reč engleskog jezika i znači ishrana.
Postoje različiti načini ishrane (dijete), neki su veoma stručno zasnovani dok drugi nemaju nikakvu stručnu vrednost i u mogu biti rizični za zdravlje ljudi.
Več nekoliko godina tri najboljne ocenjene ,,dijete’’ od strane globalno vodećih stručnjaka iz oblasti ishrane i Svetske zdravstvene organizacije su Mediteranska ishrana, DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) ishrana, fleksterijanska ishrana i MIND (akronim od Mediterranean-DASH ishrane). Nordijski plan ishrane (Nordic Diet) je takođe vrlo visoko ocenjen od strane globalno vodećih stručnjaka za ishranu Svetske zdravstvene organizacije.
Najlošije ocenjene ,,dijete’’ od strane strane globalno vodećih stručnjaka iz oblastii ishrane poslednjih nekoliko godina su i keto dijeta/modifikovana keto ishrana, Dukan diet, GAPS (gut and psychology syndrome) diet.
Postoji mnogo ,,popularnih dijeta’’ od kojih su najprivalačije ,,brze dijete’’ (fasting diets; FAD) koje nemaju nikakvu stručnu podllogu i mogu biti rizik za oštećenje zdravlja.
Svaki čovek je jedinstven u odnosu na mnogobrojne činioce i zahteva personalizovanu ishranu koju mu može savetovati isključivo dijetoterapeut (u Republici Srbiji dijetoterapeut je lekar subspecijalista za ishranu zdravih i bolesnih ljudi).
Postojanje bolesti nedovoljne ishrane i bolesti preobilne ishrane uslovilo je intenzivan razvoj nutritivne nauke odnosno medicinske nutritivne prevencije i medicinske nutritivne terapije u smislu specijalizacije medicinske nutritivne terapije. Primer je razvoj MNP i MNT u domenu neurologije (eng. neuronutrition) zbog naglog povećanja učestalosti degenerativnih bolesti mozga.